Voorstel voor een nieuwe jaartelling,
gebaseerd  op het begin van onze sedentaire samenleving.

De Holoceen jaartelling

Inleiding
Zoals iedereen weet gebruiken wij nog steeds een jaartelling die gebaseerd is op de geboorte van Christus. Deze jaartelling is nog afkomstig van een monnik uit de 6e eeuw (na Christus uiteraard), maar die pas eeuwen later is ingevoerd. Afgezien van een waarschijnlijke onjuistheid in de aanname van dit (op Christus' geboorte gebaseerde) nulpunt, is deze jaartelling eigenlijk slechts acceptabel voor een deel van de wereldbevolking. Groepen met andere religies, niet-religieuzen of atheïsten hebben totaal geen boodschap aan Christus en zijn geboorte.
Daarnaast bestaat het feit dat er moeilijkheden zijn rond het jaar 0, met de hieruit voortvloeiende vragen: heeft het jaar 0 nou bestaan of niet en hoe tel ik die? In deze jaartelling hebben we te maken met twee soorten jaren: vóór en na Christus (hetgeen er dan vaak bij vermeld moet worden). Dat betekent ook dat het rekenen met jaartallen vóór het jaar 0 moeilijker wordt omdat als het ware met negatieve getallen gewerkt moet worden. Vandaag de dag hebben we, veel meer dan vroeger, te maken met multiculturele samenlevingen en vooral multireligieuze samenlevingen.  Waarom zouden we dan nog steeds een jaartelling gebruiken die niet voor iedereen acceptabel is, omdat deze gebaseerd is op een wazig punt in de geschiedenis, een punt dat eigenlijk alleen voor Christenen van belang is?
Het kan veel 'neutraler' en makkelijker als we het nulpunt een stuk verder terugleggen en niet ophangen aan een vermeende gebeurtenis uit een religie. Dat kunnen we ook omdat we de (culturele) geschiedenis van de mens tegenwoordig vrij goed kennen en het nulpunt van onze nieuwe jaartelling op een voor de hand liggend wijze daaraan kunnen gaan ophangen.

12.000 jaar geleden
Wij hebben als mens al enige miljoenen jaren achter de rug. Afhankelijk van hoe we rekenen zijn dit er 3,2 of bijv. 2,4. Ongeveer 3,2 miljoen jaar geleden leefde Lucy, een rechtopstaande vrouw, klein van postuur (ongeveer 1.10 m. groot), maar met een beperkte herseninhoud. Noemen we haar al een mens? Ongeveer 2,4 miljoen geleden leefde de Homo habilis, deze liep beter rechtop en had het dubbele hersenvolume van Lucy (maar nog maar de helft van die van ons). Hoe dan ook, al die tijd heeft de mens, al trekkende over de wereld, als nomade geleefd. Pas 12.000 jaar geleden begon de mens te kiezen voor een min of meer vaste woonplaats en begon dieren en gewassen te domesticeren. Ongeveer 12.000 jaar geleden veranderde het miljoenen jaren oude nomadenbestaan in een sedentaire manier van leven. Dit had een niet te onderschatten invloed op de mensheid. De bevolking nam fors toe en we zien voor het eerst dat de mens de natuur naar zijn hand gaat zetten door de aanleg van akkers. Daarnaast staken, door de continue nabijheid van dieren, ziektes de kop op. Ongeveer 12.000 jaar geleden kunnen we zien als het beginpunt voor het ontstaan van de latere en huidige beschavingen, met alle gevolgen van dien.

Holoceen
De reden dat de mensheid ongeveer 12.000 gelden begon te domesticeren was omdat het klimaat was veranderd, het werd warmer, de ijstijd was afgelopen. Dit postglaciale tijdperk hebben om die reden een andere naam gegeven. Heette het voor die tijd het pleistoceen, vanaf ongeveer 12.000 gelden noemen we dit het holoceen. We leven nu nog steeds in het holoceen, dat doen we dus al ongeveer 12.000 jaar.

De holoceen jaartelling
We kunnen nu onze jaartelling op een simpele wijze eenvoudiger te maken. Dit kunnen we doen door het nulpunt niet bij Christus' geboorte te leggen maar op een vroeger tijdstip, namelijk op zo'n 12.000 jaar geleden. Dan vallen namelijk alle gebeurtenissen waarvan we min of meer nauwkeurig de tijdstippen of jaren weten, tussen ons nieuwe jaar 0 en onze huidige tijd en hoeven we dus geen gebeurtenissen te omschrijven in termen van vóór of na iets (Chr). Zoals gezegd zijn er geen gebeurtenissen bekend die vóór dit nieuwe nulpunt hebben plaatsgevonden en waarvan we het tijdstip op het jaar nauwkeurig weten. Over dergelijke gebeurtenissen spreken we dan ook altijd in termen van 'x jaar geleden' en hierbij nemen we dus onze huidige tijd als nulpunt. We kunnen ons nieuwe nulpunt dus 12.000 jaar terugleggen, maar praktischer is het als we dit punt op precies 12.012 jaar terug leggen, althans gezien vanuit het jaar 2012. Waarom zo nauwkeurig? Omdat we dan onze huidige jaaraanduiding kunnen blijven gebruiken, we dienen er alleen 10.000 bij op te tellen en dit betekent dat voor de jaren > 999, heel simpel, er een 1 voor geplaatst dient te worden. Het jaar 1000 wordt 11000, het jaar 2012 wordt dan 12012. Er hoeft niets te worden omgerekend, heel simpel 10000 erbij optellen..

Aristoteles leefde van 9616 - 9678.

Het jaar van Christus' geboorte ligt dan in het jaar 10.000 en bijvoorbeeld de vorige eeuw eindigde in 11999. Het voordeel van deze jaartelling is dat er geen negatieve jaren meer zijn. Het jaar 100 v. Chr. wordt dan het jaar 9900 en bijv. Aristoteles leefde dan van 9616 tot 9678. Ter verduidelijking van het gebruik van de nieuwe jaartelling zouden we een toevoeging h of liever H (holoceen jaartelling) erbij kunnen vermelden, maar noodzakelijk is dit niet. In de oude jaartelling bestaan deze jaartallen niet en als we praten over jaren als 255 of 1555 is het duidelijk dat we over de oude jaartelling spreken want in de nieuwe jaartelling heeft het geen enkele zin om met dergelijke nauwkeurige jaaraanduidingen te werken in een periode die 10000 jaar geleden ligt. Het heeft immers geen enkele zin om een nauwkeurige jaaraanduiding te gebruiken als we spreken over 10.000 jaar geleden. We weten niet of iets in het jaar 9322 v. Chr. of in 9323 v. Chr. gebeurde. Alleen bij afgeronde jaartallen zou het zinvol kunnen zijn om een nadere aanduiding toe te voegen, maar veelal is dit onnodig omdat het wel blijkt uit de context. De aanduiding het 'jaar 2000' zou inderdaad in zowel de oude als de nieuwe notatie gebruikt kunnen zijn, maar het is weinig zinvol en niet gebruikelijk om het jaar 2000 te gebruiken voor een jaar dat 10.000 achter ons ligt. Maar dat blijkt natuurlijk ook al uit de rest van de tekst, het is trouwens ook niet logisch om beide jaartellingen door elkaar te gebruiken.

Voor en na het jaar 0 of vH en H.
Christus' geboorte blijft in de nieuwe jaartelling weliswaar een duidelijk markant jaar (10.000) maar geldt dan niet meer als ijkpunt, waardoor een dergelijke jaartelling voor personen met een andere of geen religieuze achtergrond acceptabeler wordt.
Omdat we over het tijdstip 12.000 jaar geleden niets op het jaar nauwkeurig weten, is nu de vraag 'heeft het jaar 0 bestaan' volkomen irrelevant. Als we zover teruggaan in de tijd, rekenen we bijna altijd terug vanuit de huidige tijd. Gebeurtenissen die vóór of rond het nieuwe jaar 0 plaatsvonden, worden (bijna) altijd aangeduid met x jaar geleden. We spreken immers over 40.000 geleden en nooit over het jaar 38.000 v. Chr.
Gebeurtenissen die plaatsvonden over een periode van 12.000 jaar geleden tot nu, kunnen we gewoon aangeven met de jaartallen. Bijvoorbeeld farao Ramses II leefde van 8710 - 8776 (oude jaartelling: 1290 - 1224 v. Chr.) en in de vrij uitzonderlijke gevallen dat we over gebeurtenissen spreken die plaatsvonden vóór het begin van deze nieuwe jaartelling (dus > 12.000 jaar geleden), kunnen we de notatie 'vh' gebruiken, als afkorting van 'voor holoceen'. Immers deze gebeurtenissen speelden zich dus af voordat het holoceen tijdperk was begonnen. Voor de periode na het begin van het holoceen, de periode 12.000 geleden tot nu, kunnen we de simpel 'h' gebruiken (holoceen). In het Engels echter wordt Holocene met een hoofdletter geschreven en dus zouden afkortingen bH en H, before Holocene en (during) Holocene, correct zijn. Om een zekere mate van gelijkwaardige notificatie te krijgen stel ik voor om in het Nederlands ook een hoofdletter te gebruiken: 'vH' en 'H'.
Als we spreken over bijvoorbeeld de Natufiërs, die zich mogelijk al voor het begin van deze nieuwe jaartelling tot 2500 jaar na het begin van deze jaartelling als samenleving hadden gevestigd ten westen van het latere Mesopotamië, kunnen we dat noteren als 500 vH. - 2500 H. Of we v.H. dan wel vH. moeten noteren is afhankelijk van de geaccepteerde uitspraak. Als we dit als letters (gaan) uitspreken, dus als (veehaa) is vH correct, als we dit echter als 'voor holoceen' gaan uitspreken is v.H. juist.
Ik stel voor dit te gaan uitspreken als 'veehaa' en 'haa' en dus om 'vH' en 'H'.
Het gebruik van deze afkortingen, vH en H is in feite echter alleen zinvol bij gebeurtenissen die zich afspeelden rond het begin van het holoceen(jaartelling), identiek aan het huidige gebruik van voor of na Chr.

Onze huidige gebruikelijke jaarnotatie in brieven of documenten hoeft ook niet gewijzigd te worden. De notatie 2009 (i.p.v. 12009) zou als jaaraanduiding (althans voorlopig) gehandhaafd kunnen blijven, maar in boeken of wetenschappelijke publicaties zou de nieuwe notatie wel gebruikt kunnen worden. We zouden dus kunnen afspreken om de nieuwe schrijfwijze voor het dagelijks gebruik voorlopig te houden zoals het is, om het dan later in te voeren, maar in publicaties (boeken, rapporten e.d.) zou de nieuwe jaartelling al makkelijk ingevoerd kunnen worden, waardoor de termen voor of na Christus tot het verleden zullen gaan behoren.

Oude jaartelling, nadelen:
Opgehangen aan de Christelijke religie.
Onduidelijkheid rond het jaar 0. Heeft het jaar 0 wel bestaan?
Complexe jaaraanduiding rond het jaar 0 en dus moeilijk rekenen bij jaartallen vóór en na Christus.
Noodzakelijke aanduiding vóór of na Christus bij jaartallen rond het jaar 0.

Voordelen nieuwe jaartelling:
Onafhankelijk van welke religie dan ook.
Geen onduidelijkheden bij jaren rond het jaar 0.
Wanneer het jaar 0 precies valt is volkomen irrelevant.
Telling kent geen complexiteit, loopt gewoon van 0 - 12012

Nadeel nieuwe telling:
We zijn er nog niet aan gewend.